Gmina bez smogu?

Czy zwalczymy „niską emisję” z pieców węglowych w naszej gminie w ciągu tej kadencji? Wszystko wskazuje na to, że mamy duże szanse. Co robimy teraz, aby osiągnąć ten cel?

W 2018 roku zrobiono pierwszy krok w zwalczaniu smogu

1Realizujemy program wymiany pieców na paliwa stałe na te o lepszych parametrach ekologicznych, czyli na gaz. Program PONE (Program Ograniczenia Niskiej Emisji) dla gminy Michałowice, uchwalony 15 lutego 2019 r., zakładał na lata 2018–2024 realizację wymiany 41 pieców rocznie. W roku 2019 mamy szanse na realizację 150% planu!
Dzięki przeprowadzonej przez urząd skutecznej akcji informacyjnej programem zainteresowało się bardzo wielu mieszkańców. W terminie wpłynęło 68 wniosków o dofinansowanie wymiany pieca. Dotychczas podpisanych zostało 45 umów, a ich wartość wyczerpała zarezerwowaną w budżecie na rok 2019 kwotę 315 tys. zł.  Z pozostałych wniosków aż 17 spełnia kryteria. Stwierdzenie, że naszej społeczności zależy na jak najszybszej eliminacji pieców na paliwo węglowe, jest zatem jak najbardziej prawdziwe.
W czasie zwołanej między innymi z tego powodu sesji nadzwyczajnej Rada Gminy uchwaliła dodatkowy budżet dla programu wymiany pieców w kwocie 119 tys. zł, tak aby wszyscy, którzy złożyli poprawny wniosek, mogli w tym roku skorzystać z gminnego programu, czego rezultatem będzie mniej smogu aż o 62 „kominy”.

Teraz czas na kolejne kroki

2Dodatkowo przygotowane zostały dwa nowe programy, które zmierzają do realizacji hasła „Gmina bez smogu”.
Pierwszy program skierowany jest do osób, które chcą skorzystać z szerszego dofinansowania niż tylko to, które zapewnia program wymiany pieców realizowany w oparciu o dofinansowanie z budżetu gminy Michałowice, np. ze środków NFOŚ czy rządowego Programu „Czyste Powietrze”. Wraz z dwoma innymi samorządami (Sulejówkiem i Piastowem) opracowujemy program umożliwiający mieszkańcom skorzystanie z usług konsultacyjnych i doradczych prowadzonych przez wyłonioną w przetargu firmę. Zadaniem tejże firmy będzie dobranie najbardziej efektywnego programu ograniczającego niską emisję dla ubiegającego się o dofinansowanie mieszkańca danej gminy, pomoc w poprawnym wypełnieniu wniosków dotacyjnych oraz w rozliczeniu wniosku po zakończeniu termomodernizacji. Wynagrodzenie za usługę planujemy opłacić z budżetu gminy na zasadzie success fee, tzn. po skutecznym rozliczeniu dotacji.
Usługa ma dotyczyć trzech obszarów:
wymiany pieców na paliwa stałe na kotły gazowe spełniające wymagania ekoprojektu;
termoizolacji przegród budowlanych, tj. wymiany stolarki okiennej i drzwiowej, izolacji ścian, stropów i dachu;
instalacji odnawialnych źródeł energii (OZE), w tym ogniw fotowoltaicznych, kolektorów słonecznych, rekuperacji, pomp ciepła, gruntowych wymienników temperatury/ciepła (GWT/GWC) itp.
Drugi program – Lokalny Program Osłonowy „Przyjazne ciepło” – może objąć osoby, które zdecydują się na trwałą wymianę ogrzewania opartego na paliwie stałym na ogrzewanie gazowe lub inne systemy ekologiczne i w związku z tym będą ponosić zwiększone koszty grzewcze lokalu mieszkalnego, a których sytuacja materialna powstrzymuje przed dokonaniem modernizacji pieców. Planowana pomoc ma mieć formę zasiłku celowego (dopłata do wyższych kosztów ogrzewania gazowego), udzielanego ze środków gminy na podstawie ustawy o pomocy społecznej, z zastosowaniem kryteriów dochodowych przyjmowanych dla innych programów socjalnych realizowanych w gminie. O wsparcie będą się mogli ubiegać mieszkańcy, którzy dokonają wymiany ogrzewania w ramach gminnego programu wymiany pieców, innych programów dotacyjnych, np. „Czyste Powietrze”, lub ze środków własnych. Co ważne, o dotację będą mogli ubiegać się także mieszkańcy, którzy już dokonali wymiany pieca w latach 2018–2019.

Konsultacje społeczne

Oba programy były przedmiotem czerwcowych konsultacji społecznych, na które zaproszeni zostali mieszkańcy gminy za pośrednictwem strony internetowej, portali społecznościowych oraz informacji zamieszczonych na tablicach ogłoszeń. W czasie spotkania konsultacyjnego poruszono kwestie dotyczące różnych możliwości obniżania „niskiej emisji” w gminie, pod dyskusję podano dużo pomysłów, które były spisywane na bieżąco przez pracowników urzędu. Spotkanie było owocne i niezwykle żywe. Dało ono możliwość spojrzenia na problem smogu w gminie z punktu widzenia mieszkańców. Pracownicy gminy równolegle przy trzech stolikach spisywali sugestie w trzech grupach tematycznych:
OZE – odnawialne źródła energii,
LPO – Lokalny Program Osłonowy,
SMOG.
Najbardziej ożywione dyskusje były prowadzone przy stoliku poświęconym odnawialnym źródłom energii. Szeroką dyskusję prowadzono też w ramach stolika SMOG na temat różnych  form walki  z tym zjawiskiem: transport niskoemisyjny, kontrole/kary, dron, czujniki. Zwrócono też uwagę na konieczność opracowania polityki prowadzenia edukacji ekologicznej w gminie. Dużo uwagi poświęcono także temu, iż prawidłowe mierzenie, przedstawianie i interpretowanie wyników pomiaru jakości powietrza jest bardzo trudnym zadaniem. Wynik pracy dla poszczególnych stolików tematycznych zamieszczamy w tabeli obok.
3Po spotkaniu powstała propozycja utworzenia gminnej rady antysmogowej. Zaproszenia do Rady „Gmina bez Smogu” zostały skierowane do mieszkańców oraz wszystkich radnych (listę członków rady zamieszczamy na sąsiedniej stronie). Udział w radzie jest społeczny, a głos doradczy i konsultacyjny należy do wójta. Wszystkim osobom, które zgłosiły się do rady, bardzo dziękujemy.

4Urząd gminy szuka najlepszych rozwiązań monitorowania jakości powietrza w gminie. Ponieważ można pozyskać fundusze zewnętrzne na czujniki jakości powietrza, w tym urządzenia zamontowane na dronach, pracujemy nad najefektywniejszym sposobem wykorzystania takich dofinasowań. Rozważany jest zakup mobilnej stacji monitorowania powietrza i narzędzi do informowania o wynikach pomiarów. Nadrzędnym celem jest pozyskanie wiarygodnych danych na temat smogu na terenie naszej gminy, jak również zidentyfikowanie najważniejszych jego źródeł i przyczyn.  

Skutecznie rozwijamy inne projekty związane z ograniczeniem „niskiej emisji”

5Opracujemy strategię elektromobilności – Referat Funduszy Zewnętrznych pozyskał środki na ten cel z programu „GEPARD II – transport niskoemisyjny” w wysokości 50 tys. złotych. Przeznaczymy je w całości na opracowanie strategii elektromobilności – dokumentu, który będzie określał politykę transportową gminy, uwzględniającą zidentyfikowane potrzeby mieszkańców, i stworzy dogodne warunki dla rozwoju elektromobilności, a także zwiększenia udziału wykorzystywania paliw alternatywnych w transporcie na terenie gminy.   
6Powstaną nowe ścieżki rowerowe. W ramach projektu dofinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego 2014–2020 powstanie nowa trasa rowerowa o dł. 2,6 km wzdłuż rzeki Raszynki (po jej północnej stronie) – od alei Powstańców Warszawy w Regułach do ul. Kasztanowej w Michałowicach. W lipcu rozpoczęliśmy modernizację drogi rowerowej wzdłuż alei Topolowej (od komisariatu policji do ul. Szkolnej w Michałowicach – 1,5 km). Po modernizacji odcinek ten będzie pełnił funkcję ciągu pieszo-rowerowego, przy czym ruch rowerowy będzie odseparowany od ruchu pieszego. Ścieżka zyska także nowe oświetlenie, które powstanie także wzdłuż ścieżki rowerowej biegnącej wzdłuż alei Powstańców Warszawy w Regułach i ul. Pęcickiej w Pęcicach. Rozpoczęło się również projektowanie brakującego odcinka ścieżki rowerowej wzdłuż ulicy Topolowej, między ulicą Szkolną i Kolejową.
7Promujemy jazdę niskoemisyjnymi środkami transportu, takimi jak rowery i samochody elektryczne i hybrydowe. W lipcu razem z olimpijczykami Mieczysławem Nowickim i Tadeuszem Mytnikiem w ramach projektu „Rowerem po Zdrowie” szczególnie promowaliśmy transport rowerowy. 14 lipca dwie liczne grupy rowerowe wystartowały z Michałowic (ok. 50 osób) oraz z Komorowa
(150–200 osób – rodzin z dziećmi i seniorów) w ramach promocji tego środka lokomocji. Przygotowujemy się również do uruchomienia w sierpniu pilotażowego carsharingu  z firmą Panek.

Jeśli macie Państwo jakieś dalsze uwagi do powyższych zagadnień prosimy o wpisywanie ich poniżej